دو محصول سیبزمینی و سیر از محصولات مهم کشاورزی ایران میباشند که طی انبارداری به علت جوانهزنی و فساد خسارات زیادی میبینند. در حال حاضر برای کنترل خسارات ناشی از انبارمانی از مواد شیمیایی استفاده میشود که به علت تاثیرات مضر زیست محیطی باید با روشهای سالمتر جایگزین شوند. یکی از بهترین این روشها برای جلوگیری از جوانهزنی و کاهش ضایعات، استفاده از پرتوهای یونساز میباشد. بدین منظور پروژهای جهت افزایش مدت زمان انبارمانی دو محصول غذایی استراتژیک سیبزمینی و سیر با استفاده از پرتو الکترون در پژوهشگاه علوم و فنون هستهای به مرحله اجرا درآمد.
در این پروژه محصولات سیبزمینی و سیر پس از برداشت، در فواصل زمانی پس از برداشت با استفاده از پرتو الکترون پرتوتابی شدند. سپس محصولات پرتوتابی شده به انبارهای صنعتی و سنتی منتقل شده و در آنجا نگهداری شدند. جهت تعیین اثر پرتو الکترون بر افزایش ماندگاری و همچنین خصوصیات کیفی دو محصول، در فواصل زمانی مختلف از نمونههای داخل هر دو انبار نمونهبرداری و آزمایشات متعددی انجام شد. در انتهای دوره انبارمانی، کاهش ضایعات انبارمانی همراه با حفظ خصوصیات کیفی و بازارپسندی در هر دو انبار صنعتی و سنتی با استفاده از پرتو الکترون در مقایسه با شاهد پرتوتابی نشده به وضوح مشخص گردید. با استفاده از پرتو الکترون امکان نگهداری سیبزمینی به مدت 9 ماه و همچنین سیر تا 10 ماه بدون جوانهزنی، کاهش خسارت و با حفظ کیفیت مطلوب و بازار پسندی با موفقیت در انبار فراهم شد.